هوش مصنوعی deepseek؛ رقیب جدید chatgpt!

چند روزی است که DeepSeek به‌عنوان یک هوش مصنوعی جدید، در فضای مجازی سر و صدای زیادی بپا کرده است. این دستیار هوشمند که توسط یک شرکت چینی توسعه یافته، به سرعت توانسته توجه زیادی را به خود جلب کند.

در اوایل ژانویه، DeepSeek مدل هوش مصنوعی خودش را با نام Deep Seek (R1)  معرفی کرد. این مدل قابلیت رقابت با غول‌های بزرگی مانند ChatGPT از OpenAI  را دارد. اما نکته‌ای که DeepSeek را متفاوت می‌کند، توانایی این شرکت در توسعه مدل‌های پیشرفته با هزینه‌ای بسیار کمتر از دیگر رقبا است. در این مصب قط داریم به هوش مصنوعی DeepSeek، قابلیت‌های آن و دلیل محبوبیت این مدل هوش مصنوعی در میان کاربران بپردازیم.

هوش مصنوعی DeepSeek چیست؟

به زبان ساده، هوش مصنوعی فناوری‌ای است که می‌تواند مانند انسان‌ها فکر کند، یاد بگیرد و کارهایی مانند پاسخ‌گویی به سوالات یا تولید محتوا را انجام دهد. DeepSeek هم دقیقا بر همین اساس طراحی شده است و قابلیت‌هایی مشابه مدل‌هایی مانند ChatGPT و هوش مصنوعی Gemini گوگل دارد.

اما یک تفاوت بزرگ اینجاست؛ برخلاف شرکت‌های آمریکایی که نسخه‌های رایگان محدود و نسخه‌های پیشرفته پولی دارند،DeepSeek  کاملا رایگان است. همین موضوع باعث شده که کاربران زیادی به سمت آن جذب شوند. این شرکت به‌تازگی ابزار تولید تصویر هوش مصنوعی Janus-Pro را نیز معرفی کرده است که رقیبی جدی برای سرویس‌های قدرتمندی مانند Dall-E 3، Stable Diffusion وLeonardo  محسوب می‌شود.

تاریخچه پیدایش DeepSeek

شرکت DeepSeek در سال 2023 توسط لیانگ ون‌فنگ، مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری، در شهر هانگژو چین تاسیس شد. این شرکت در زمینه توسعه مدل‌های زبانی هوش مصنوعی و متن‌باز فعالیت می‌کند.

متن‌باز بودن DeepSeek به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که ویژگی‌ها و عملکرد آن را مطابق نیازهای خود تغییر دهند. این شرکت قبل از ژانویه چندان شناخته شده نبود. اما با معرفی دستیار هوشمند خود، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

عرضه این مدل جدید، امید به نوآوری در حوزه هوش مصنوعی را افزایش داده و رقابت با شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکایی را جدی‌تر کرده است. این شرکت‌های بزرگ معمولاً برای توسعه مدل‌های هوش مصنوعی خود هزینه‌های سنگینی صرف تراشه‌ها، مراکز داده و انرژی می‌کنند و DeepSeek با ارائه مدلی کارآمد و ارزان‌تر، به چالشی جدی برای آن‌ها تبدیل شده است.

نحوه عملکرد DeepSeek

DeepSeek  یک هوش مصنوعی مکالمه‌محور است که می‌تواند زبان طبیعی را درک کرده و به آن پاسخ دهد. شما می‌توانید از آن سوال بپرسید، برای پروژه‌هایتان کمک بگیرید، تحقیقات انجام دهید، ایمیل‌ها را بنویسید یا حتی مسائل منطقی را با استفاده از قابلیت Deep Think حل کنید.

این پلتفرم دو مدل زبان هوش مصنوعی به نام‎های DeepSeek-V3 و DeepThink (R1)  ارائه می‌دهد. مدل DeepSeek-V3 مشابه مدل استاندارد ChatGPT است و پاسخ‌های سریع، تولید محتوا، بازنویسی ایمیل‌ها و خلاصه‌سازی اسناد را انجام می‌دهد.

مدل Deep Think (R1)  نیز جایگزینی رایگان برای نسخه پولی مدلChatGPT o1  از OpenAI محسوب می‌شود.

هر دو مدل از طریق مرورگرهای وب و اپلیکیشن‌های موبایل برای سیستم‌عامل‌های iOS و اندروید در دسترس هستند. تا اواخر ژانویه 2025، اپلیکیشن DeepSeek به پربازدیدترین و بیشترین اپلیکیشن دانلود شده در فروشگاه‌های اپ استور و گوگل پلی در آمریکا و ده‌ها کشور دیگر تبدیل شده است.

DeepSeek با استفاده از مدل‌های پیشرفته یادگیری ماشینی اطلاعات را پردازش و پاسخ‌ها را تولید می‌کند. این ویژگی به آن امکان می‌دهد طیف گسترده‌ای از وظایف را با دقت بالا انجام دهد.

اما چیزی که DeepSeek را از دیگر ابزارهای هوش مصنوعی متمایز می‌کند، این است که مدل DeepThink (R1)  قبل از ارائه پاسخ نهایی، فرآیند فکری دقیق خود و مدت زمان لازم برای رسیدن به جواب را به شما نشان می‌دهد. این ویژگی باعث می‌شود نه تنها پاسخ را دریافت کنید، بلکه بفهمید چطور به آن پاسخ رسیده است.

Perplexity، که یک پلتفرم محبوب در حوزه هوش مصنوعی است، حالا علاوه بر مدل پیشروی OpenAI (o1)، از مدل R1 شرکت DeepSeek هم پشتیبانی می‌کند. این مدل که در ایالات متحده میزبانی می‌شود، قابلیت‌های استدلالی پیشرفته‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و گزینه‌های بیشتری برای استفاده از هوش مصنوعی فراهم می‌کند.

اگر می‌خواهید بدون قطعی و با سرعت بالا و با یک IP ثابت خارجی به این ابزارهای هوش مصنوعی دسترسی داشته باشید، می‌توانید از یک سرور مجازی مانند سرور مجازی ترکیه استفاده کنید.

مقایسه هوش مصنوعی DeepSeek و ChatGPT

هوش مصنوعی DeepSeek و ChatGPT هر دو مدل‌های پیشرفته پردازش زبان طبیعی (NLP) هستند، اما تفاوت‌های کلیدی در عملکرد، معماری و کاربردهای آن‌ها وجود دارد. ChatGPT، توسعه‌یافته توسط OpenAI، یکی از قوی‌ترین مدل‌های زبانی جهان است که در نسخه‌های مختلفی از جمله GPT-4 ارائه شده است. این مدل‌ها توانایی پردازش متن در زبان‌های مختلف، انجام محاسبات پیچیده، و درک و تولید متن به شکل طبیعی را دارند. از سوی دیگر، DeepSeek AI، که توسط یک تیم چینی توسعه داده شده، به‌عنوان یک مدل متن‌باز طراحی شده و بیشتر بر کاربران چینی و محیط‌های پردازش زبان آسیایی متمرکز است.

از نظر قابلیت‌ها، ChatGPT معمولاً در پردازش متون عمومی، خلاقیت در نوشتن، و تعاملات پیچیده بهتر عمل می‌کند، در حالی که DeepSeek بیشتر بر بهینه‌سازی زبان‌های محلی، مخصوصاً چینی، و ارائه جایگزینی برای مدل‌های غربی تمرکز دارد. همچنین، ChatGPT دسترسی گسترده‌تری دارد و در نسخه پولی (GPT-4 و ChatGPT o1) قدرت پردازش و دقت بیشتری نسبت به نسخه‌های رایگان ارائه می‌دهد. در مقابل، DeepSeek با ماهیت متن‌باز خود، انعطاف‌پذیری بیشتری به توسعه‌دهندگان می‌دهد که می‌توانند آن را برای نیازهای خاص خود سفارشی کنند.

نگرانی‌ها درباره سانسور و حریم خصوصی در  DeepSeek

برای اینکه مردم از هوش مصنوعی استقبال کنند، اعتماد بسیار مهم است. اماDeepSeek  در بازارهای غربی با چالش‌هایی مثل نگرانی از حریم خصوصی داده‌ها، سانسور و شفافیت روبه‌رو شده است. مشابه اتفاقاتی که باعث ممنوعیت TikTok در برخی کشورها شد، نگرانی‌هایی درباره ذخیره داده‌ها در چین و احتمال دسترسی دولت چین به این اطلاعات وجود دارد.

برخی معتقدند هوش مصنوعی‌هایی مثل DeepSeek می‌توانند اطلاعات نادرست را منتشر کرده و دیدگاه‌های خاص سیاسی را تقویت کنند. به ‌عنوان مثال، وقتی از DeepSeek درباره موضوعات حساسی مانند حادثه میدان تیان‌آن‌من، وضعیت تایوان یا مسائل سیاسی دیگر سوال شد، ابتدا پاسخ دقیقی داد اما خیلی زود آن را حذف کرد و پیام کلی زیر را جایگزین کرد:

"متأسفم، این موضوع خارج از حوزه من است. بیایید درباره چیز دیگری صحبت کنیم".

در برخی مواقع حتی پاسخ اولیه‌ای هم ارائه نکرد و مستقیماً همان پیام کلی را ارسال کرد. همچنین گاهی با پیام‌هایی مثل پیام زیر پرامپت‌ها را پاسخ داد:

"بیایید درباره ریاضی، کدنویسی و منطق صحبت کنیم".

به این ترتیب از پاسخ به اینگونه سوالات طفره رفت.

مشکل دیگر این است که DeepSeek درباره شخصیت‌های سیاسی آمریکایی شوخی می‌کند، اما هرگز شوخی یا انتقادی درباره شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، ارائه نمی‌دهد.

این موضوع باعث شده تا برخی از کاربران و کارشناسان درباره بی‌طرفی و شفافیت این هوش مصنوعی سوالاتی مطرح کنند. شرکت DeepSeek هنوز در مورد این سانسورها و محدودیت‌های این هوش مصنوعی اظهار نظری نکرده است.

فناوری نوآورانه و کاهش هزینه‌ها در  DeepSeek

DeepSeek به‌دلیل عملکرد خیره‌کننده‌اش که با بهترین مدل‌های هوش مصنوعی رقابت می‌کند یا حتی از آن‌ها پیشی می‌گیرد، در صدر اخبار قرار گرفته است.

مدل R1 این شرکت در چندین معیار عملکردی، از مدل o1-mini شرکت OpenAI بهتر عمل کرده است. همچنین، تحقیقات انجام‌شده توسط Artificial Analysis نشان می‌دهد که این مدل از نظر کیفیت کلی، از مدل‌های شرکت‌هایی مانند گوگل، متا و Anthropic عملکرد بهتری دارد.

اما جدا از نتایج بنچمارک‌ها که با ارتقای مدل‌های هوش مصنوعی دائماً تغییر می‌کنند، چیزی که بیشتر از همه توجه‌ها را جلب کرده، هزینه‌های به شدت پایین این شرکت است.

DeepSeek ادعا می‌کند که مدل‌های هوش مصنوعی خود را با استفاده از قدرت محاسباتی بسیار کم‌تری ساخته است، که به معنای هزینه‌های به‌مراتب پایین‌تر است. البته، این ارقام هنوز به‌طور مستقل تأیید نشده‌اند.

گفته می‌شد که مدل DeepSeek-R1 با بودجه‌ای حدود 5.5 میلیون دلار توسعه یافته که در مقایسه با ۱۰۰ میلیون دلار گزارش ‌شده برای ساخت GPT-4 شرکت OpenAI، رقم بسیار کم‌تری است.

این صرفه‌جویی در هزینه‌ها از طریق استفاده از تراشه‌های کمتر پیشرفته‌ی Nvidia H800 و روش‌های آموزشی نوآورانه‌ای به‌دست آمده که منابع را بهینه‌سازی می‌کنند بدون اینکه به عملکرد مدل لطمه بزنند.

با این حال، برخی از کارشناسان و تحلیل‌گران صنعت فناوری نسبت به این ادعاها شک دارند و معتقدند که ممکن است صرفه‌جویی در هزینه‌ها به اندازه‌ای که DeepSeek ادعا می‌کند، چشمگیر نباشد.

آن‌ها اشاره می‌کنند که این شرکت احتمالاً مالک 50.000 تراشه‌ Nvidia H100 است که به دلیل محدودیت‌های صادراتی آمریکا نمی‌تواند به صورت عمومی درباره آن‌ها صحبت کند. DeepSeek تاکنون به درخواست‌ها برای اظهار نظر در این مورد پاسخ نداده است.

تأثیر جهانی DeepSeek و اختلال در بازار هوش مصنوعی

موفقیت DeepSeeker تأثیر زیادی روی بازار سهام گذاشت. بر اساس گزارش Forbes، ارزش سهام شرکت Nvidia  طی چند روز نوسانات بزرگی داشت؛ ابتدا 590 میلیارد دلار کاهش یافت، سپس 260 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد و دوباره 160 میلیارد دلار افت کرد. شرکت‌های بزرگ دیگری مثل Oracle، Microsoft، Alphabet  (مادر گوگل) و ASM نیز دچار ضررهای مالی شدند.

رشد سریع DeepSeek باعث شده ساختار بازار هوش مصنوعی دگرگون شود. این شرکت ثابت کرده است که می‌توان بدون بودجه‌های عظیم هم به فناوری‌های پیشرفته رسید. مارک آندریسن، سرمایه‌گذار مطرح سیلیکون ولی، این پیشرفت را یک «لحظه مهم» برای صنعت هوش مصنوعی نامیده است.

با این حال، DeepSeek با مشکلاتی هم روبه‌رو شده است. حملات سایبری به این شرکت باعث شد برای مدتی ثبت‌نام کاربران جدید محدود شود.

دونالد ترامپ این موفقیت را یک «هشدار» برای صنعت هوش مصنوعی آمریکا دانست. در مقابل، OpenAI اعلام کرد که DeepSeek از مدل‌های هوش مصنوعی آن برای آموزش مدل‌های خود استفاده کرده و این کار نقض قوانین آن‌هاست. دیوید سَکس، مشاور هوش مصنوعی کاخ سفید، گفت شواهدی وجود دارد که DeepSeek از روشی به نام distillation استفاده کرده است. در این روش، یک مدل کوچکتر از روی یک مدل بزرگتر یاد می‌گیرد و با توان محاسباتی کمتر همان نتایج را به دست می‌آورد.

با وجود این چالش‌ها، DeepSeek به مسیر خود ادامه داده و ثابت کرده که برای نوآوری در هوش مصنوعی همیشه نیازی به هزینه‌های سنگین نیست. این موفقیت، رقابت را برای شرکت‌هایی مثل OpenAI سخت‌تر کرده و ممکن است باعث تغییر استراتژی شرکت‌هایی مثل Nvidia شود. این تحولات می‌تواند زمینه‌ساز نوآوری‌های جدید در زیرساخت‌های هوش مصنوعی شود.

نحوه نصب و اجرای DeepSeek AI

مدل DeepSeek یک مدل متن‌باز است که می‌توان آن را روی سیستم‌های مختلف اجرا کرد. برای استفاده از این مدل، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند اجرای آن در لوکال (Local)، استفاده از API، یا اجرای آن روی سرور با GPU بهره برد.

مدل DeepSeek را می‌توان با PyTorch و Transformers روی سیستم لوکال اجرا کرد یا از APIهای موجود برای دسترسی سریع‌تر استفاده کرد. این مدل برای کاربران و توسعه‌دهندگانی که به دنبال جایگزینی متن‌باز برای مدل‌های گران قیمتی مانند ChatGPT هستند، گزینه‌ای مناسب است.

نکته: نسخه‌های مختلفی از DeepSeek وجود دارد، مانند DeepSeek-LLM-7B و DeepSeek-LLM-67B. بسته به قدرت سخت‌افزار شما، می‌توانید نسخه مناسب را انتخاب کنید.

سخن نهایی

DeepSeek  با ارائه مدل‌های پیشرفته، عملکرد قوی و خدمات رایگان، توانسته به یکی از مهم‌ترین رقبا در بازار هوش مصنوعی تبدیل شود. این دستیار هوشمند با قابلیت‌هایی مانند پاسخ‌دهی سریع، تولید محتوا و حل مسائل منطقی، مورد استقبال کاربران زیادی قرار گرفته است.

با وجود چالش‌هایی مثل سانسور و نگرانی‌های امنیتی،DeepSeek  همچنان در مسیر رشد و رقابت با غول‌های فناوری پیش می‌رود.