ChatGPT چیست؛ همه چیز درباره چت‌بات چت جی پی تی!

در دنیای امروز که هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت است، ابزارها و نوآوری‌های جدیدی دائماً در حال ظهور هستند که نحوه تعامل و ارتباط ما با دنیای اطرافمان را متحول می‌کنند. چت جی پی تی (ChatGPT) یکی از جدیدترین این نوآوری‌هاست که به عنوان یک ربات چت مبتنی بر هوش مصنوعی، انقلابی در زمینه گفتگوی انسان و ماشین ایجاد کرده است. در این مطلب به بررسی این که ChatGPT چیست و هر آن‌چه نیاز است در رابطه با این چت‌بات بدانید می‌پردازیم.

ChatGPT چیست؟

ChatGPT چت‌رباتی است که توسط OpenAI، یک شرکت پیشرو در حوزه‌ی هوش مصنوعی، توسعه یافته است. این چت‌ربات در نوامبر ۲۰۲۲ رونمایی شد و با قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود، انقلابی در حوزه‌ی تعامل انسان و ماشین ایجاد کرد. ChatGPT بر پایه‌ی مدل‌های زبان بزرگ (Large Language Models – LLM) بنا شده است. این مدل‌ها نوعی از هوش مصنوعی هستند که با حجم عظیمی از داده‌های متنی آموزش داده شده‌اند و می‌توانند متن را در اشکال مختلف تولید و درک کنند.

یکی از ویژگی‌های بارز ChatGPT، توانایی آن در برقراری گفتگوهای طبیعی و پویا است. این چت‌ربات می‌تواند به سؤالات شما پاسخ دهد، دستورات‌تان را اجرا کند و با لحن و سبکی که شما تعیین می‌کنید، با شما تعامل داشته باشد. برای مثال، می‌توانید از ChatGPT بخواهید یک ایمیل رسمی بنویسد، شعری طنزآمیز بسراید یا خلاصه‌ای از یک موضوع علمی پیچیده ارائه دهد.

زیرساخت فنی ChatGPT

ChatGPT بر اساس مجموعه‌ی اختصاصی مدل‌های «ترانسفورماتور پیش‌آموزش‌یافته‌ی تولیدکننده» (Generative Pre-trained Transformer – GPT) از OpenAI ساخته شده است. این مدل‌ها با حجم انبوهی از متن و کد، از جمله کتاب‌ها، مقالات، وب‌سایت‌ها و کدهای رایانه‌ای، آموزش داده شده‌اند. در فرآیند آموزش، مدل GPT الگوهای موجود در زبان را یاد می‌گیرد و قادر می‌شود تا متن‌هایی با انسجام و ساختار شبیه به متن انسان تولید کند.

نسخه‌ی اولیه‌ی ChatGPT از مدل GPT-3.5 استفاده می‌کند. این مدل با استفاده از روش‌های یادگیری نظارت‌شده (Supervised Learning) و یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning) برای برقراری گفتگو بهینه‌سازی شده است. در یادگیری نظارت‌شده، مدل با مجموعه‌ای عظیم از گفتگوهای نمونه آموزش داده می‌شود و یاد می‌گیرد که چگونه پاسخ‌های مناسب برای سؤالات مختلف تولید کند. در یادگیری تقویتی، با برقراری تعامل با انسان و دریافت بازخورد، به‌طور مداوم عملکرد مدل بهبود می‌یابد.

علاوه بر نسخه‌ی رایگان مبتنی بر GPT-3.5، OpenAI نسخه‌ی پولی تحت عنوان «ChatGPT Plus» را نیز ارائه می‌دهد. این نسخه از مدل پیشرفته‌تر GPT-4 استفاده می‌کند که از قابلیت‌های بیشتری همچون سرعت بالاتر، دقت بهتر و توانایی تولید خلاقانه‌تر متن برخوردار است.

قابلیت‌های ChatGPT چیست؟

ChatGPT طیف وسیعی از قابلیت‌ها را ارائه می‌دهد که آن را به ابزاری ارزشمند برای استفاده‌های مختلف تبدیل کرده است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این قابلیت‌ها اشاره می‌کنیم:

• پاسخ به سؤالات: ChatGPT قادر است به سؤالات شما در حوزه‌های مختلف، از موضوعات علمی گرفته تا رویدادهای جاری، به صورت دقیق و با استناد به منابع معتبر پاسخ دهد.
• تولید محتوا: این هوش مصنوعی می‌تواند انواع مختلفی از محتوا را از جمله ایمیل، نامه، شعر، سناریو و حتی برخی کدهای رایانه‌ای تولید کند. این قابلیت برای افرادی که به دنبال صرفه‌جویی در زمان و تولید محتوای خلاقانه و هم‌چنین سریع هستند، بسیار کاربردی است.
• ترجمه زبان: ChatGPT می‌تواند متن را به زبان‌های مختلف ترجمه کند. با وجود اینکه این قابلیت هنوز به طور کامل توسعه نیافته است، اما می‌تواند به عنوان ابزاری کمکی برای ترجمه‌های اولیه مورد استفاده قرار گیرد.
• تولید عکس: شما می‌توانید از چت‌جی‌پی‌تی برای ایجاد تصاویر نیز کمک بگیرید. کافیست مشخصات و جزئیات عکس مورد نظر خود را برای این ابزار هوش مصنوعی توضیح دهید و منتظر بمانید تا آن توصیر را برای شما تولید کند. البته برای استفاده از این قابلیت نیاز است اشتراک پرمیوم آن را تهیه کرده باشید.

عملکرد کلی ChatGPT

ChatGPT از تکنیک‌های یادگیری عمیق برای درک و تولید پاسخ‌های مبتنی بر متن به زبان طبیعی استفاده می‌کند. ChatGPT از معماری ترانسفورماتور استفاده می‌کند که به ChatGPT امکان می‌دهد تا مقادیر زیادی از داده‌های متنی را تجزیه و تحلیل و پردازش کند، الگوها و روابط‌ها را بیاموزد و پاسخ‌های مرتبط با زمینه را تولید کند. از طریق آموزش و اصلاح مداوم،  ChatGPT توانایی‌های درک زبان و تولید پاسخ‌های خود را به مرور زمان بهبود می‌بخشد.
به عبارت دیگر، ChatGPT چیزی جز یک مدل نیست که توسط انسان ها آموزش داده شده و با هوش مصنوعی تقویت می شود. این مدل بر اساس ورودی ها و بازخوردهایی که دریافت می کند، الگوهای خود را تغییر می دهد و به طور مناسب پاسخ می دهد. OpenAI در بیانیه‌ای اعلام کرد که این مدل بر اساس «تقویت یادگیری از بازخورد انسانی» یا RLHF کار می‌کند که می‌تواند ورودی‌های نامناسب را رد کند، خود را برای ارائه بهترین راه‌حل آموزش دهد و به تمام سوالات کاربران پاسخ دهد.

چگونه از ChatGPT استفاده کنیم؟

چگونه می‌توانیم از چت‌جی‌پی‌تی استفاده کنیم و پیش‌نیازهای استفاده از ChatGPT چیست؟ استفاده از ChatGPT بسیار ساده است. این کار به سادگیِ داشتن یک مکالمه متنی با یک دوست است.از اول آوریل 2023، OpenAI دیگر الزامی برای ورود کاربران به منظور استفاده از ChatGPT قرار نداده است.

برای استفاده از چت‌جی‌پی‌تی ابتدا باید با یک مرورگر وب به آدرس chat.openai.com مراجعه کنید یا برنامه آن را روی گوشی آیفون، آیپد یا دستگاه اندرویدی خود باز کنید. می توانید یک حساب کاربری ایجاد کنید یا بدون حساب کاربری از قابلیت های محدود آن استفاده نمایید.

پس از ورود، یک جمله یا عبارت را در کادر متنی پایین صفحه تایپ کنید. می توانید سوالی بپرسید یا درخواستی ارائه دهید، مانند “داستانی کوتاه در مورد سگی به نام کلارنس بنویسید.” برای ارسال متن، روی نماد فلش ضربه بزنید.

پاسخ ChatGPT به صورت بلادرنگ ظاهر می شود، گویی فردی در حال تایپ کردن است. پس از اتمام پاسخ، می توانید آن را با صدای بلند گوش دهید، در کلیپ بورد خود کپی کنید، regenerate کنید یا به عنوان پاسخی نامناسب گزارش دهید.

هر جمله یا عبارت، یک رشته مکالمه را آغاز می کند. ChatGPT به خاطر می آورد که شما در مورد چه چیزی صحبت می کنید، بنابراین می توانید سوالات یا دستورات بعدی را وارد کنید یا به طور کلی موضوع را تغییر دهید.

هزینه استفاده از ChatGPT چقدر است؟

در حال حاضر، استفاده از ChatGPT برای همه رایگان است. بدون هیچ محدودیتی می توانید از آن برای کارهای مختلفی مانند نوشتن، کدنویسی و موارد دیگر استفاده کنید. با این حال، گاهی اوقات ممکن است به دلیل ترافیک بالا، با کندی یا اختلال در عملکرد آن مواجه شوید.

البته یک گزینه اشتراک پولی نیز وجود دارد که ماهانه ۲۰ دلار هزینه دارد. این مدل اشتراک مزایای اضافی را برای کاربران به همراه دارد، از جمله دسترسی دائمی حتی در زمان پر ظرفیت بودن سرورها، سرعت پاسخگویی بالاتر و امکان دسترسی به اینترنت از طریق افزونه ها.

محدودیت‌های ChatGPT چیست؟

با وجود مزایای فراوان، ChatGPT همچنان در حال توسعه است و محدودیت‌هایی نیز دارد. برخی از مهم‌ترین این محدودیت‌ها عبارتند از:

• دقت اطلاعات: در حالی که ChatGPT تلاش می‌کند تا اطلاعات دقیقی ارائه دهد، اما خروجی آن همیشه ۱۰۰% قابل اعتماد نیست. همواره بهتر است که اطلاعات دریافتی از ChatGPT را با منابع معتبر دیگر مقایسه کنید.
• سوگیری الگوریتمی: همانند سایر مدل‌های هوش مصنوعی، ChatGPT نیز در معرض سوگیری الگوریتمی قرار دارد. این سوگیری می‌تواند ناشی از داده‌های آموزشی مورد استفاده برای ساخت مدل باشد. به همین دلیل، خروجی ChatGPT ممکن است همیشه منصفانه و عاری از پیش‌فرض نباشد.
• درک مفهوم و زمینه: ChatGPT در درک کامل مفهوم و زمینه‌ی یک گفتگو با چالش‌هایی روبرو است. این موضوع می‌تواند منجر به سوءتفاهم یا ارائه پاسخ‌های نامرتبط شود.
• خلاقیت محدود: در حالی که ChatGPT می‌تواند ایده‌های خلاقانه‌ای ارائه دهد، اما خلاقیت آن در سطح انسان نیست. خروجی‌های این چت‌ربات همچنان بر اساس داده‌های آموزشی آن شکل می‌گیرد.
• وابستگی به اینترنت: ChatGPT برای برقراری ارتباط و پردازش اطلاعات به اتصال اینترنت نیاز دارد. در صورت عدم دسترسی به اینترنت، امکان استفاده از قابلیت‌های این چت‌ربات وجود ندارد.

آیا می‌توان به چت‌جی‌پی‌تی اعتماد کرد؟

ChatGPT ابزاری قدرتمند با قابلیت‌های فراوان است، اما همانند هر فناوری دیگری، استفاده‌ی محتاطانه و آگاهانه از آن ضروری است. در پاسخ به پرسش «آیا می‌توان به ChatGPT اعتماد کرد؟» باید نکاتی را مد نظر داشته باشیم.

ChatGPT نمی‌تواند به طور کامل جایگزین منابع معتبر اطلاعاتی شود. خروجی‌های این چت‌ربات بر اساس الگوهایی که از داده‌های آموزشی عظیم استنتاج کرده، شکل می‌گیرد. این داده‌ها می‌توانند حاوی اطلاعات نادرست یا سوگیری‌های خاصی باشند. بنابراین، همواره بهتر است که اطلاعات دریافتی از ChatGPT را با منابع معتبر دیگر مانند کتاب‌های علمی، مقالات پژوهشی و وب‌سایت‌های رسمی مقایسه کنید.

هم‌چنین قادر به درک کامل مفهوم و زمینه‌ی یک گفتگو نیست و ممکن است در پاسخ به سؤالات پیچیده یا مبهم، دچار اشتباه شود. به همین دلیل، همواره صحت اطلاعات دریافتی از این چت‌ربات را به ویژه در حوزه‌های حساس مانند پزشکی، حقوق یا امور مالی، با منابع معتبر مورد بررسی قرار دهید.

همانطور که اشاره شد، ChatGPT در معرض سوگیری الگوریتمی قرار دارد. این سوگیری می‌تواند ناشی از داده‌های آموزشی مورد استفاده برای ساخت مدل باشد. به همین دلیل، خروجی‌های این چت‌ربات را با دیده‌ی نقادانه بررسی کنید و در صورت لزوم، دیدگاه‌های مختلف را مورد ارزیابی قرار دهید.

آیا برنامه‌ای برای ChatGPT وجود دارد؟

بله، یک برنامه رسمی برای ChatGPT وجود دارد! در حالی که برای مدت طولانی مجبور بودید از طریق مرورگر وب با آن کار کنید، OpenAI اکنون برنامه‌ای را راه‌اندازی کرده است که به شما امکان می‌دهد همه کارهایی را که با ChatGPT در یک مرورگر وب انجام می‌دهید، در یک برنامه مجزا نیز انجام دهید. اکنون یک ChatGPT Android نیز وجود دارد. دسترسی به برنامه رسمی iOS که در ابتدا محدود به ایالات متحده بود، از زمان راه‌اندازی برای کشورهای متععدی در دسترس قرار گرفته است. هم‌چنین در حال حاضر، برنامه اندروید نیاز به پیش ثبت‌نام برای دسترسی دارد.

علاوه بر برنامه رسمی، برنامه‌های دیگری نیز از ChatGPT استفاده می‌کنند. اسنپ چت اکنون «My AI» را دارد که همان ChatGPT است که در برنامه پیام‌رسان محبوب ادغام شده است. Opera نیز ChatGPT را در مرورگرهای وب خود ادغام کرده است که به کاربران امکان می‌دهد با یک جمله یا کلیک، مقالات و صفحات وب را خلاصه کند، پست‌های رسانه‌های اجتماعی ایجاد کند و کارهای بیشتری انجام دهد. حتی Slack نیز ChatGPT را در برنامه خود ادغام کرده است. اما هیچ‌یک از این‌ها یک برنامه مستقل ChatGPT نیستند.

در مورد برنامه‌هایی که ادعا می‌کنند برنامه ChatGPT هستند، مراقب باشید. برنامه‌های جعلی ChatGPT بدافزاری را منتشر می‌کنند که می‌تواند سرمایه و رمزهای عبور شما را سرقت کند. برخی دیگر نیز با وعده‌های دروغین، هزاران دلار از کاربران کلاهبرداری می‌کنند. بنابراین، اگر می‌خواهید از ChatGPT در تلفن خود استفاده کنید، می‌توانید از طریق مرورگر تلفن همراه خود این کار را انجام دهید یا از برنامه رسمی iOS استفاده کنید.

مقایسه ChatGPT 3 و ChatGPT 4

با رونمایی از GPT-4، بسیاری از افراد در مورد تفاوت‌های بین GPT-3 و GPT-4 دچار سردرگمی شده‌اند. حتی اصطلاحات استفاده شده نیز می‌توانند گیج‌کننده باشند، به‌ویژه زمانی که عباراتی مانند ChatGPT 3، ChatGPT 4 (و حالا ChatGPT 5) به کار می‌رود. بنابراین قصد داریم در ادامه کمی به این اصطلاحات بپردازیم.

OpenAI از سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را آغاز کرده است و در طی این مدت روی مدل GPT پشتوانه ChatGPT کار کرده است. سپس در اواخر سال 2022، آن‌ها این چت‌بات محبوب را که اکنون به خوبی با آن آشنا شده‌ایم، راه‌اندازی کردند. چت بات چت‌جی‌پی‌تی با GPT-3.5، نسخه‌ای به‌روزرسانی‌شده از مدل GPT-3 که سومین تکرار از مدل زبانی بزرگ GPT بود، پشتیبانی می‌شد.

بنابراین، هرکسی که به ChatGPT، ChatGPT 3، ChatGpt 3.5 یا GPT-3.5 اشاره می‌کند، در واقع در مورد نسخۀ رایگان ChatGPT و/یا مدل زبانی که آن را پشتیبانی می‌کند، صحبت می‌کند. پس از این مدل‌ها، GPT-4 وجود دارد که آخرین نسخۀ مدل GPT است. این مدل که گاهی اوقات با عنوان ChatGPT 4 نیز شناخته می‌شود، در مارس 2023 راه‌اندازی شد و نسخه ارتقایافته‌ای از ChatGPT است. در حال حاضر، تنها کاربرانی که از نسخه Plus استفاده می‌کنند یا توسعه‌دهندگانی که به API چت‌جی‌پی‌تی دسترسی دارند می‌توانند به این مدل جدید دسترسی داشته باشند. با این حال، این مدل، ادغام‌های چت‌جی‌پی‌تی را در سایر برنامه‌ها مانند کوپایلت با چت‌جی‌پی‌تی، پشتیبانی کرده است، بنابراین اگرچه اکثر افراد دسترسی مستقیمی به چت‌جی‌پی‌تی ۴ ندارند، اما ممکن است بتوانند با سایر ابزارهای هوش مصنوعی مانند کوپایلت و … از تکنولوژی آن استفاده کنند.

اما این در عمل به چه معناست؟ به طور خلاصه، GPT-4 جهشی عظیم به جلو است. این مدل با سرعت بیش‌تری پردازش می‌کند، می‌تواند خطوط بیشتری از متن را پردازش کند و حتی قادر به پردازش تصاویر و ارائۀ محتوا در مورد آن تصاویر است. با این وجود، ترفندهایی وجود دارند که می‌توان با استفاده از آن‌ها محدودیت‌های GPT-3.5 را دور زد، مانند استفاده از «ShogTongue»، زبانی که چت‌جی‌پی‌تی برای تداوم مکالمات فراتر از محدودیت ۸۰۰۰ کلمه‌ای ایجاد کرده است.

توانایی GPT-4 برای مدیریت هر دو متن و تصویر، «عملکرد چندوجهی» نامیده می‌شود و اگر کسی در مورد این موضوع صحبت کند، در واقع راجع به GPT-4 صحبت می‌کند. چت‌جی‌پی‌تی 3 و 3.5 تنها بر اساس متن کار می‌کنند هرچند می‌توانید از کد متنی ارائه‌شده توسط چت‌جی‌پی‌تی برای ایجاد تصاویر و مدل‌های سه‌بعدی استفاده کنید.

بنابراین، ChatGPT (یا GPT-3) می‌تواند ورودی متنی را دریافت کند و خروجی متنی ایجاد کند. این مدل توسط GPT-3.5 پشتیبانی می‌شود. ChatGPT 4 (یا GPT-4) یک نسخۀ ارتقایافته و بسیار قدرتمندتر است که می‌تواند تصاویر را نیز به عنوان ورودی مدیریت کند، اما دسترسی به آن محدود به کاربران چت‌جی‌پی‌تی پلاس و توسعه‌دهندگان است.

منظور از ChatGPT 5 چیست؟

شایعاتی در مورد نسل بعدی مدل هوش مصنوعی ChatGPT، یعنی ChatGPT-5 یا GPT-5، وجود دارد. گفته می شد این مدل در دسامبر ۲۰۲۳ عرضه خواهد شد، اما این شایعه رد شده است. بنیانگذار OpenAI، سم آلتمن، اعلام کرده است که در حال حاضر روی GPT-5 کار نمی کنند.

با اینکه اطلاعات زیادی در مورد این مدل جدید در دسترس نیست، اما برخی گمانه زنی ها وجود دارد. یکی از شایعات این است که ChatGPT-5 ممکن است به هوش مصنوعی عمومی (AGI) دست یابد، به این معنی که بتواند در آزمون تورینگ موفق شود. آزمون تورینگ آزمونی است که در آن مشخص می شود آیا یک ماشین می تواند به گونه ای گفتگو کند که از انسان قابل تشخیص نباشد.

ظهور چنین هوش مصنوعی قدرتمندی می تواند انقلابی باشد، اما نگرانی هایی نیز در مورد ایمنی آن وجود دارد. برخی از رهبران فناوری خواستار توقف توسعه هوش مصنوعی به دلیل این نگرانی ها شده اند. با این حال، به نظر نمی رسد OpenAI تمایلی به متوقف کردن توسعه ChatGPT داشته باشد. بنابراین، زمان به ما خواهد گفت که آیا ChatGPT-5 یک ابزار فوق العاده قدرتمند خواهد بود یا منجر به سناریویی خواهد شد که در آن ماشین ها کنترل را به دست بگیرند.

ChatGPT API چیست؟

در این مقاله بارها به API ChatGPT اشاره شد. API مخفف «رابط برنامه‌نویسی کاربردی» است. این ابزار به برنامه‌نویسان امکان می‌دهد تا قابلیت‌های ChatGPT را مستقیما به برنامه‌های خود اضافه کنند.

این کار باعث ظهور برنامه‌های کاربردی متنوعی شده است. برای مثال، ساعت هوشمند Amazfit GTR4 ادعا می‌کند که قدرت هوش مصنوعی ChatGPT را در اختیار شما قرار می‌دهد. نمونه‌های دیگر شامل My AI اسنپ‌چت و برنامه ChatGPT اسلک هستند.

بنابراین، اگر از برنامه‌ای استفاده می‌کنید که ویژگی‌های ChatGPT را دارد، به احتمال زیاد از API ChatGPT استفاده می‌کند. نکته مهم این است که API ChatGPT از نسخه قدرتمندتر GPT-4 به جای GPT-3.5 استفاده می‌کند. به همین دلیل، برنامه‌های مبتنی بر API ChatGPT می‌توانند قابلیت‌های بیشتری نسبت به نسخه رایگان ChatGPT داشته باشند.

تفاوت کلیدی دیگر بین API و پلاگین‌های ChatGPT وجود دارد. API ChatGPT، ابزارهای ChatGPT را به برنامه‌های دیگر می‌آورد. در مقابل، پلاگین‌های ChatGPT، قابلیت‌های برنامه‌های دیگر را به ChatGPT اضافه می‌کنند.

به عنوان مثال، پلاگین ChatGPT Expedia به شما امکان می‌دهد تا از ChatGPT برای برنامه‌ریزی سفر کمک بگیرید. ChatGPT با استفاده از Expedia به شما در رزرو پرواز و هتل کمک می‌کند.

OpenAI، سازنده ChatGPT، نگرانی‌های امنیتی را در مورد پلاگین‌ها تایید کرده است. با این حال، آن‌ها اقدامات احتیاطی را برای ایمن‌سازی تراکنش‌ها انجام می‌دهند. برای مثال، خریدها از پلاگین جداگانه نگهداری می‌شوند. در آینده‌ای نزدیک، شاهد ظهور پلاگین‌های بیشتری برای وب‌سایت‌های محبوب خواهیم بود.

چطور گفتگوهای خود با ChatGPT را خصوصی نگه دارید

به طور پیش فرض، تمام گفتگوهای شما با ChatGPT برای کمک به آموزش هوش مصنوعی و بهبود مدل، در اختیار OpenAI قرار می گیرد. اگر به دنبال حفظ حریم خصوصی بیشتری هستید، اکنون می توانید گزینه ای مشابه حالت ناشناس موتورهای جستجو را فعال کنید تا اشتراک گذاری اسرار شما توسط ChatGPT متوقف شود. این یک فرآیند ساده است و در حالی که گفتگوهای شما همچنان به مدت ۳۰ روز در ChatGPT ذخیره می شوند، پس از آن به جای استفاده برای آموزش هوش مصنوعی، حذف خواهند شد.