یکی از تغییرات چشمگیری که در سال‌های اخیر در کسب‌وکارها دیده شد، دیجیتالی شدن کارها است. همین مسئله باعث شده تا نرم افزارهای مختلفی طراحی شوند و کسب‌وکارها برای راحتی کارها و سرعت بخشیدن به آن از این نرم افزارها استفاده کنند. در میان رنج وسیعی از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های مدیریتی، نرم افزار Odoo به‌عنوان یکی از بهترین راهکارها برای مدیریت منابع سازمانی شناخته می‌شود.
این نرم افزار توانایی‌های متنوعی دارد، برای مثال، می‌تواند تمامی بخش‌های یک سازمان را یکپارچه کرده و بخش‌هایی مثل مدیریت پروژه، انبارداری و حسابداری را به هم متصل کند تا مدیران به‌راحتی بتوانند بر عملکرد مجموعه نظارت داشته باشند و کار خود را دقیق‌تر پیش ببرند. اگر شما هم می‌خواهید کنترل بهتری بر کسب‌وکار خود داشته باشید، می‌توانید نرم افزار Odoo را روی سرور خود نصب کنید.
نرم افزار Odoo چیست؟
پیش از آموزش نرم افزار Odoo ، خوب است نگاهی به اینکه Odoo چیست داشته باشیم. این نرم افزار یک پلتفرم متن‌باز است که برای مدیریت کسب‌وکارها و منابع سازمانی استفاده می‌شود. خود نرم افزار شامل مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌ها و ماژول‌های مختلف بوده که همین ویژگی باعث می‌شود مدیران بتوانند قسمت‌های مختلف کسب‌وکار خود را کنترل کنند.
Odoo دو نسخه رایگان و متن‌باز و همچنین نسخه تجاری و پیشرفته دارد که هر شرکت با توجه به سطح خود می‌تواند یکی از آن‌ها را انتخاب کند. شرکت‌های کوچک بهتر است نسخه رایگان را انتخاب کنند، در مقابل سازمان‌های بزرگ‌تر و با حجم کاری بالا بهتر است از نسخه تجاری استفاده کنند. تمامی این ویژگی‌ها در کنار انعطاف‌پذیری بالا و هزینه پایین باعث شدند تا Odoo یکی از بهترین انتخاب‌ها، به خصوص برای شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های در حال رشد باشد.
پیش‌نیازهای نصب Odoo
قبل از آن‌که به آموزش نصب بپردازیم، باید پیش‌نیازهایی که برای نصب نیاز هستند را بررسی کنیم. برای نصب این نرم افزار روی سیستم عامل لینوکس، به‌خصوص اوبونتو ، باید یک سرور مجازی لینوکس داشته باشید. برای انتخاب این سرور گزینه‌های متنوعی وجود دارند. اما اگر می‌خواهید امنیت داده‌ها بالا باشد و در کنار آن سرعت بیشتری برای اجرای نرم افزار داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم از سرور اختصاصی ایران استفاده کنید. اما اگر فعالیت کسب‌وکار شما فراتر از مرزها می‌رود و بین‌المللی است و با کاربران خارج از کشور هم سروکار دارید، بهتر است سرور مجازی خارج مثل سرور مجازی آلمان را انتخاب کنید.
پس از آن که زیر ساخت سرور مناسب را داشتید، نوبت به دیگر مراحل آماده‌سازی می‌رسد. برای اینکه بتوانید پکیج‌ها را نصب کنید و تنظیمات مختلف را پیاده سازید، باید دسترسی مدیریتی داشته باشید. پس به کاربر با سطح دسترسی Root یا Sudo نیاز دارید.
پیش‌نیاز بعدی، نصب Git است. Git به هدف دانلود فایل‌های اصلی Odoo از مخزن رسمی گیت‌هاب استفاده می‌شود. اما همین پیش نیاز کافی نیست و به نصب Python نیاز دارید، چون Odoo بر پایه زبان پایتون اجرا می‌شود. همچنین برای پردازش رابط کاربری و فایل‌های CSS در اوبونتو به NodeJS نیاز دارید.
از دیگر پیش‌نیازهای ضروری، نصب ابزار wkhtmltopdf است که ابزار بسیار کاربردی برای اجرای Odoo محسوب می‌شود. این ابزار وظیفه دارد صفحات HTML را به فایل PDF تبدیل کند. اما چه کاربردی دارد؟
به‌عنوان مثال، زمانی که می‌خواهید گزارش‌های مالی یا فاکتور فروش را از داخل Odoo دریافت می‌کنید، این ابزار به شما کمک می‌کند تا آن‌ها را به‌صورت فایل PDF ذخیره کنید. برای نصب آن کافی است دستور sudo apt install wkhtmltopdf -y را در ترمینال وارد کنید.
وقتی همه این ابزارها نصب شدند، پیش‌نیازهای لازم برای راه‌اندازی محیط نصب Odoo آماده است. در این مرحله می‌توانید در یک محیط مجازی پایتون، Odoo را نصب کنید و حتی امکان آن‌که چند نسخه از Odoo را به‌صورت هم‌زمان روی یک سیستم تست کنید هم وجود دارد.
نصب Odoo روی اوبونتو
و اما می‌رسیم به قسمت اصلی، یعنی آموزش نرم افزار Odoo و نحوه نصب آن. پس از آن که پیش‌نیازهای لازم را انجام دادید، نوبت به نصب نرم افزار می‌رسد.
در قدم اول، Odoo را از منابع رسمی دانلود کرده و مراحل پیکربندی اولیه آن را انجام دهید. در گام نخست باید وارد حساب کاربری که در مرحله‌ی پیش‌نیاز ایجاد کرده‌اید شوید. سپس فایل‌های نرم افزار را از گیت‌هاب دانلود کنید. برای این کار کافی‌ست دستور زیر را وارد کنید.
git clone https://www.github.com/odoo/odoo --depth 1 --branch master --single-branch
بعد از اینکه دانلود کامل شد، باید یک محیط مجازی پایتون بسازید تا بتوانید Odoo را در آن اجرا کنید. برای ساخت این محیط مجازی هم کافی‌ست این دستور را وارد کنید.
cd /opt/odoo17 python3 -m venv odoo17-venv source odoo17-venv/bin/activate pip install --upgrade pip pip3 install wheel pip3 install -r odoo17/requirements.txt deactivate exit
اکنون نوبت به ایجاد مسیرهای مختلف برای افزونه‌ها و فایل‌ها می‌رسد. در این مرحله هم می‌توانید با وارد کردن دستور زیر مسیرهای موردنیاز را ایجاد کنید.
mkdir /opt/odoo18/odoo18-custom-addons chown -R odoo18:odoo18 /opt/odoo18/odoo18-custom-addons mkdir -p /var/log/odoo18/ && touch /var/log/odoo18/odoo18.log chown -R odoo18:odoo18 /var/log/odoo18/
یکی از مهم‌ترین مراحل نصب Odoo، ساخت فایل تنظیمات است. این فایل برای عملکرد صحیح نرم افزار ضروری است، چون اطلاعات مربوط به دیتابیس، رمز عبور مدیر و مسیر افزونه‌ها در آن ذخیره می‌شود.
[options] admin_passwd = master-password db_host = False db_port = False db_user = odoo17 db_password = False xmlrpc_port = 8069 logfile = /var/log/odoo17/odoo17.log addons_path = /opt/odoo17/odoo17/addons,/opt/odoo17/odoo17-custom-addons
برای ساخت فایل تنظیمات، دستور بالا را وارد کنید و سپس با استفاده از ویرایشگر متن مانند نانو، تنظیمات زیر را اضافه کنید.
nano /etc/odoo17.conf [options] admin_passwd = master-password db_host = False db_port = False db_user = odoo17 db_password = False xmlrpc_port = 8069 logfile = /var/log/odoo17/odoo17.log addons_path = /opt/odoo17/odoo17/addons,/opt/odoo17/odoo17-custom-addons
در مرحله‌ی بعد، باید یک فایل سرویس برای Odoo در سیستم بسازید. اگر می‌خواهید نرم افزار به‌صورت خودکار هنگام روشن شدن سرور اجرا شود، ایجاد این فایل ضروری است. ابتدا فایل را با دستور “sudo touch /etc/systemd/system/odoo18.service” بسازید و سپس اطلاعات موردنیاز را در آن قرار دهید.
[Unit] Description=odoo17 After=network.target [email protected] [Service] Type=simple SyslogIdentifier=odoo17 PermissionsStartOnly=true User=odoo17 Group=odoo17 ExecStart=/opt/odoo17/odoo17-venv/bin/python3 /opt/odoo17/odoo17/odoo-bin -c /etc/odoo17.conf StandardOutput=journal+console [Install] WantedBy=multi-user.target
پس از ذخیره کردن فایل و خروج از ویرایشگر، سرویس شما آماده‌ی اجرا خواهد بود و از این پس بلافاصله بعد از روشن شدن سرور، Odoo نیز به‌صورت خودکار فعال می‌شود.
اکنون تمام مراحل نصب نرم افزار Odoo تکمیل شده است. برای راه‌اندازی سرویس، sudo systemctl start odoo18 && sudo systemctl enable odoo18 را وارد کنید. اگر می‌خواهید از فعال بودن برنامه اطمینان حاصل کنید یا وضعیت سرویس را بررسی نمایید، کافی‌ست از دستور sudo systemctl status odoo18 استفاده کنید.
سرعت اجرای این نرم افزار با توجه به نوع سرور شما تنظیم می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر از سرور مجازی ایران استفاده کنید و داده‌ها و کاربران شما داخل کشور باشند، بدون شک سرعت بارگذاری نرم افزار بالاتر خواهد بود.
معایب نرم افزار Odoo
تا اینجای متن در رابطه با مزایا و نحوه‌ی نصب نرم افزار Odoo صحبت کردیم، اما این نرم افزار در کنار تمامی مزای و امکاناتش، با یک‌سری معایب هم همراه است.
پیچیدگی در سفارشی‌سازی
پیچیدگی در سفارشی‌سازی یکی از اصلی‌ترین معایب Odoo درنظر گرفته می‌شود. درست است که این نرم افزار متن‌باز است، اما همین ویژگی باعث می‌شود تنظیمات آن پیچیده‌تر شوند و برای تغییر ماژول‌ها یا اضافه کردن قابلیت‌های جدید به آن، به دانش فنی نیاز باشد.
نیاز به پشتیبانی فنی
کسب‌وکارهایی که تمامی فرآیندهای خود را به Odoo وابسته ساختند، باید از پشتیبانی فنی مطمئن برخوردار باشند تا در صورت بروز خطا یا هنگام به‌روزرسانی، تیم پشتیبانی حرفه‌ای مشکلات را برطرف کند.
نیاز به آموزش کارکنان
ایراد دیگر این نرم افزار این است که کارکنان برای کار با آن نیاز به آموزش دارند . تا با قابلیت‌های آن آشنا شوند. این مرحله ممکن است زمان‌بر باشد، اما اگر به درستی سپری شود، سرعت انجام کارها و دقت در مدیریت افزایش می‌یابد.
اتصال دشوار در برخی سازمان‌ها
در نهایت، یکی دیگر از معایب Odoo، اتصال دشوار آن در برخی سیستم‌های سازمانی بوده که برای این امر به نرم افزارهای اختصاصی و توسعه‌دهندگان حرفه‌ای نیاز است.
جمع‌بندی
نرم افزار Odoo جزو سیستم‌های متن‌باز قدرتمند است که روی سرور مجازی لینوکس نصب می‌شود و کاربردهای زیادی برای مدیریت پروژه‌ها، منابع انسانی و بخش‌های مالی دارد. این نرم افزار یکی از بهترین انتخاب‌ها برای کنترل کامل فعالیت‌های سازمانی است. درست است که Odoo مزایای زیادی دارد، اما معایب آن نیز قابل‌توجه هستند. البته که این معایب با یادگیری تخصصی و پشتیبانی مناسب تا حد زیادی برطرف می‌شوند.
سوالات متداول
Odoo چیست و چه کاربردی دارد؟
Odoo یک سیستم یکپارچه و متن‌باز بوده که به کمک آن می‌توان بخش‌های مختلف کسب‌وکار مانند فروش، حسابداری یا حتی منابع انسانی را در قالب یک پلتفرم جامع مدیریت کرد.
آیا نرم افزار Odoo از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند؟
بله، خوشبختانه Odoo از زبان فارسی پشتیبانی می‌کند و متناسب با نیاز کاری می‌توان زبان محیط کاربری را تغییر دهند. علاوه‌بر این، ماژول‌های بومی‌سازی برای Odoo توسط توسعه‌دهندگان داخلی طراحی شده‌اند که به‌راحتی قابل نصب و استفاده هستند.
