به نظر می‌رسد این روزها توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) همه‌جا حضور دارند؛ از هنر و موسیقی گرفته تا صنعت غذا! این دارایی‌های دیجیتال مانند لاله‌های هلندی عجیب‌وغریب قرن 17 به‌فروش می‌رسند به‌گونه‌ای که گاهی تا چندین میلیون دلار قیمت‌گذاری شده‌اند.
اما آیا ان‌اف‌تی‌ها ارزش پولی که بابت آن پرداخت می‌کنند را دارند یا همه‌اش تبلیغات است؟ برخی از کارشناسان می‌گویند که آن‌ها حبابی هستند که به‌زودی می‌ترکند. برخی دیگر اما بر این باورند که NFTها برای مدت طولانی در بازار حضور دارند و شیوه سرمایه‌گذاری را برای همیشه تغییر خواهند داد.
NFT چیست؟
اما ارز NFT چیست و چرا محبوب شده است؟ NFT یک دارایی دیجیتالی است که می‌تواند به شکل هنر، موسیقی، آیتم‌های درون بازی، ویدیوها و موارد دیگر در دسترس قرار بگیرد. این دارایی‌ها به‌صورت آنلاین و با استفاده از ارزهای دیجیتال خرید و فروش می‌شوند. معمولا ان‌اف‌تی‌ها نیز مانند بسیاری از ارزهای دیجیتال با همان نرم‌افزار زیربنایی (مثلا بلاک‌چین اتریوم) که بر روی آن قرار گرفته‌اند رمزگذاری می‌شوند.
اگرچه ان‌اف‌تی‌ها از سال 2014 وجود دارند، اما در حال حاضر شهرت زیادی به‌دست آورده‌اند، زیرا به روشی فزاینده برای خرید و فروش آثار هنری دیجیتال تبدیل شده‌اند. ارزش بازار ان‌اف‌تی‌ها فقط در سال 2021 به 41 میلیارد دلار رسیده که خود را به ارزش کل بازار جهانی هنرهای زیبا نزدیک کرده است.
ان‌اف‌تی‌ها عموما یک دارایی کمیاب یا حداقل در تعداد محدود به‌حساب می‌آیند و هر کدام کد شناسایی منحصربه‌فردی دارند. آری یو، رئیس انجمن صنعت فناوران واشنگتن شورای بلاک‌چین Cascadia و مدیرعامل Yellow Umbrella Ventures می‌گوید «در اصل، NFTها نوعی کمبود دیجیتال ایجاد می‌کنند».
این موضوع باعث می‌شود تا NFT در مقایسه با اکثر تولیدات دیجیتالی که تقریبا همیشه در بی‌نهایت نسخه عرضه می‌شوند کاملا متفاوت باشد. از نظر تئوری، قطع عرضه با فرض وجود تقاضا برای آن، باید ارزش یک دارایی معین را افزایش دهد.
اما بسیاری از ان‌اف‌تی‌ها، حداقل در این روزها که هنوز به‌صورت عمومی استفاده نمی‌شود، تولیداتی دیجیتالی هستند که به شکلی در جاهای دیگر نیز وجود دارند. مثلا کلیپ‌های ویدیویی نمادین از بازی‌های NBA یا نسخه‌های رمزگذاری‌شده‌ای از هنر دیجیتال که در حال حاضر در اینستاگرام به‌راحتی قابل مشاهده هستند.
هنرمند مشهور دیجیتال، مایک وینکلمن، معروف به «Beeple» ترکیبی از 5000 نقاشی روزانه را برای خلق شاید معروف‌ترین NFT در سال 2021 که تحت عنوان «EVERYDAYS: The First 5000 Days» قرار گرفت به‌کار برد. این ان‌اف‌تی با قیمت رکوردشکن 69.3 میلیون دلاری در Christie’s به‌فروش رسید.
هر کسی می‌تواند تصاویر تک یا حتی کلاژ شده را به‌صورت آنلاین و کاملا رایگان مشاهده کند. پس چرا مردم حاضرند برای چیزی که می‌توانند به‌راحتی از آن اسکرین‌شات بگیرند یا آن را دانلود کنند میلیون‌ها دلار بپردازند؟
زیرا یک NFT به خریدار اجازه می‌دهد تا نسخه اصلی را داشته باشد. علاوه بر این، دارایی خریداری‌شده دارای احراز هویت داخلی است که به‌عنوان مدرک مالکیت عمل می‌کند. کلکسیونرها برای «رجزخوانی دیجیتال» تقریبا بیش‌تر از خود کالا ارزش قائل هستند!
تفاوت ارز دیجیتال و nft چیست؟
NFT مخفف عبارت «Non-Fungible Token» است. معمولا با استفاده از همان نوع برنامه‌نویسی که ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم با استفاده از آن ساخته شده‌اند، تولید می‌شود. اما شباهت در اینجا به پایان می‌رسد.
پول فیزیکی یا رایج و ارزهای دیجیتال اصطلاحا قابل تعویض یا «Fungible» هستند؛ به‌این‌معنی که می‌توان آن‌ها را با یکدیگر داد و ستد یا مبادله کرد. این دو همچنین از نظر ارزش برابر هستند؛ یک دلار همیشه ارزش یک دلار را دارد و یک بیت کوین، همیشه با بیت کوین دیگر برابر است. قابلیت تعویض ارز دیجیتال آن را به وسیله‌ای قابل اعتماد برای انجام تراکنش‌ها روی بستر بلاک‌چین تبدیل کرده است.
NFTها متفاوت هستند؛ هر کدام دارای یک امضای دیجیتال هستند که امکان مبادله ان‌اف‌تی‌ها را با ان‌اف‌تی‌های دیگر یا حتی یک ان‌اف‌تی هم‌نوع غیرممکن می‌کند. به‌همین دلیل است که به آن‌ها دارایی غیرقابل تعویض گفته می‌شود. برای مثال، یک کلیپ NBA Top Shot و اثر هنری EVERYDAYS صرفا به این دلیل که هر دو NFT هستند، با یکدیگر برابر نخواهند بود. و همان‌طور که گفته شد، یک کلیپ NBA Top Shot لزوما با یک کلیپ NBA Top Shot دیگر نیز برابر نیست.
NFT چگونه کار می‌کند؟
حالا که متوجه شدید ارز دیجیتال NFT چیست و با پول رایج چه تفاوتی دارد، اجازه دهید با نحوه کار این دارایی دیجیتالی آشنا شویم. NFTها روی یک بلاک‌چین وجود دارند که یک دفتر کل عمومی توزیع‌شده است که تراکنش‌ها را ثبت می‌کند. احتمالا بلاک‌چین را بیش‌تر به‌عنوان بستر وجودی ارزهای دیجیتال می‌شناسید. همچنین برای موارد امنیتی و جلوگیری از مسدود شدن حساب کاربری خود در پلتفرم‌های مختلف توصیه می‌شود حتما از یک سرور مجازی ترید استفاده کنید.
به‌طور خاص، NFTها معمولا در بلاک‌چین اتریوم نگهداری می‌شوند، اگرچه بلاک‌چین‌های دیگر نیز از NFTها پشتیبانی می‌کنند. یک NFT از اشیاء دیجیتالی ایجاد می‌شود که هم موارد ملموس و هم ناملموس را نشان می‌دهند. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هنر گرافیک
- تصاویر GIF
- ویدیوها و صحنه‌های برجسته ورزشی
- کلکسیون‌ها
- آواتارهای مجازی و اسکین‌های مختلف برای شخصیت‌ها در بازی‌های ویدیویی
- کفش‌های کتانی طرح‌دار
- موسیقی
حتی توییت‌ها هم می‌توانند یک NFT محسوب شوند. جک دورسی، یکی از بنیان‌گذاران توییتر، اولین توییت خود را به‌عنوان یک NFT و با قیمت 2.9 میلیون دلار فروخت.
در اصل، ان‌اف‌تی‌ها مانند اقلام کلیکسیونی معمولی هستند، اما با این تفاوت که فقط به‌صورت دیجیتال عرضه می‌شوند. بنابراین، به‌جای اینکه یک تابلوی رنگ روغن واقعی به دیوار آویزان شود، خریدار در عوض یک فایل دیجیتال دریافت می‌کند.
خریداران همچنین با خرید NFTها از حقوق مالکیت انحصاری برخوردار می‌شوند. ان‌اف‌تی‌ها می‌توانند در هر زمان فقط یک مالک داشته باشند و استفاده از فناوری بلاک‌چین تایید مالکیت و انتقال توکن‌ها را بین مالکان آسان می‌کند. سازنده همچنین می‌تواند اطلاعات خاصی را در متادیتای NFT ذخیره کند. به‌عنوان مثال، هنرمندان می‌توانند آثار هنری خود را با درج امضای خود در فایل امضا کنند.
کاربرد NFT چیست و برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
فناوری بلاک‌چین و NFT فرصتی منحصر‌به‌فرد را در اختیار هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا قرار می‌دهد تا از آثار خود کسب درآمد کنند. به‌عنوان مثال، هنرمندان دیگر مجبور نیستند برای فروش آثار خود به گالری‌ها یا مراکز حراجی اعتماد کنند. در عوض، هنرمند می‌تواند آن را مستقیما به‌عنوان NFT به مصرف‌کننده بفروشد و به‌این‌ترتیب، سود بیش‌تری به‌دست آورد.
علاوه بر این، هنرمندان می‌توانند در حق امتیاز آثار خود کدهایی را قرار دهند تا هر زمان که هنرشان به کاربر جدیدی فروخته شد، درصدی از فروش را دریافت کنند. این یک ویژگی جذاب است، زیرا هنرمندان معمولا پس از یکبار فروش آثار هنری خود، دیگر از آن درآمدی کسب نمی‌کنند.
اما هنر تنها راه کسب درآمد با NFT نیست. برندهایی مانند Charmin و Taco Bell ان‌اف‌تی آرت‌هایی با موضوعات متفاوت را به‌صورت مزایده‌ای ارائه کرده‌اند تا از درآمد فروش آن‌ها به خیریه کمک کنند. Charmin پیشنهاد خود را NFTP (کاغذ توالت غیرقابل تعویض) نامید و ان‌اف‌تی آرت Taco Bell در عرض چند دقیقه به فروش رفت و بالاترین پیشنهاد 1.5 رپد اتر (WETH) معادل 3723.83 دلار بود.
Nyan Cat، یک GIF متعلق به سال 2011 که یک گربه فانتزی و بامزه را به نمایش می‌گذارد، در ماه فوریه با قیمتی نزدیک به 600 هزار دلار فروخته شد. همچنین NBA Top Shot تا اواخر ماه مارس سال جاری، بیش از 500 میلیون دلار فروش داشت. یک حرکت مشهور از لبرون جیمز، ستاره NBA نیز بیش از 200 هزار دلار به فروش رسیده است.
حتی افراد مشهوری مانند اسنوپ داگ و لیندسی لوهان در حال ورود به دنیای NFT هستند و خاطرات، آثار هنری و لحظات منحصربه‌فردی را به‌عنوان NFTهای رمزگذاری شده منتشر می‌کنند.
چگونه NFT بخریم؟
اگر می‌خواهید کلکسیون NFT خود را راه‌اندازی کنید، باید برخی از موارد کلیدی را از قبل آماده کنید:
ابتدا باید یک کیف پول ارز دیجیتال تهیه کنید که امکان ذخیره NFT و ارزهای دیجیتال را می‌دهد. بسته به اینکه ارائه‌دهنده NFT شما چه ارزهایی را می‌پذیرد، احتمالا به خرید مقداری ارز دیجیتال مانند اتر نیاز خواهید داشت.
با استفاده از کارت اعتباری می‌توانید در پلتفرم‌هایی مانند Coinbase، Kraken، eToro و حتی PayPal و Robinhood ارز دیجیتال موردنظرتان را بخرید. سپس می‌توانید آن‌ها را از صرافی به کیف پول انتخابی خود منتقل کنید.
هنگام تحقیق در مورد گزینه‌ها، باید هزینه‌ها را در نظر داشته باشید. اکثر صرافی‌ها هنگام خرید رمزارز، درصدی را از تراکنش شما دریافت می‌کنند که به آن کارمزد گفته می‌شود.
در نهایت پلتفرم خرید nft خود را انتخاب کنید و نسبت به خرید nft اقدام کنید.
بازارهای محبوب ارزهای NFT کدامند؟
هنگامی که کیف پول خود را راه‌اندازی و تامین مالی کردید، هیچ محدودیتی در سایت‌های NFT برای خرید وجود نخواهد داشت. در ادامه به شما می‌گوییم که در حال حاضر، بزرگ‌ترین بازارهای NFT چیست.
OpenSea.io
پلتفرم OpenSea.io همتا به همتا خود را تامین‌کننده «اقلام و مجموعه‌های دیجیتال کمیاب» می‌داند. برای شروع، تنها کاری که باید انجام دهید این است که یک حساب کاربری برای بررسی مجموعه‌های NFT ایجاد کنید. همچنین می‌توانید برای کشف هنرمندان جدید، قطعات یا آثار را براساس حجم فروش مرتب کنید.
Rarible
Rarible مشابه پلتفرم OpenSea و یک بازار دموکراتیک و باز است که به هنرمندان و سازندگان محتوا اجازه می‌دهد NFTها را منتشر کرده و بفروشند. توکن‌های RARI منتشر شده در این پلتفرم، به هنرمندان اجازه می‌دهد تا ویژگی‌هایی مانند هزینه‌ها و قوانین جامعه را تعریف کنند.
Foundation
در این پلتفرم، هنرمندان برای ارسال آثار خود باید «رای موافق» یا دعوت‌نامه‌ای از سایر سازندگان محتوا دریافت کنند. جامعه انحصاری، هزینه ورود و همین‌طور هزینه بالا برای مینت کردن NFT باعث می‌شود تا بسیاری از هنرمندان امکان فعالیت در این پلتفرم را نداشته باشند. کری تورس، خالق ان‌اف‌تی Nyan Cat، این دارایی را در Foundation فروخت.
البته ویژگی‌هایی که گفته شد لزوما برای هنرمندان و مجموعه‌دارانی که به‌دنبال سرمایه‌گذاری هستند چیز بدی نیست؛ مخصوصا با این فرض که تقاضا در طول زمان برای NFT در سطح فعلی باقی بماند یا حتی بیش‌تر شود.
اگرچه این پلتفرم‌ها و سایر پلتفرم‌ها میزبان هزاران خالق و گردآورنده NFT هستند، بهتر است قبل از خرید به دقت تحقیق کنید. برخی از هنرمندان قربانی تقلیدکنندگانی شده‌اند که آثار آن‌ها را بدون اجازه لیست کرده و فروخته‌اند.
علاوه بر این، فرآیندهای تایید برای سازندگان محتوا و لیست‌های NFT در بین پلتفرم‌ها یکسان نیستند؛ در برخی از پلتفرم‌ها این فرآیند سخت‌گیرانه‌تر است. برای مثال، OpenSea و Rarible برای لیست‌های NFT نیازی به تایید مالکیت ندارند. به‌نظر می‌رسد حفاظت از خریدار در بهترین حالت کم باشد. بنابراین، هنگام خرید NFT، باید کاملا مراقب باشید.
آیا باید NFT بخرید؟
فقط به این دلیل که می‌توانید NFT بخرید، آیا باید این کار را انجام دهید؟ این موضوع به موارد مختلفی بستگی دارد.
یو خاطرنشان می‌کند «NFTها خطرناک هستند، زیرا آینده آن‌ها نامشخص است و از آنجایی که این دارایی‌های دیجیتال به‌تازگی مطرح شده‌اند، نمی‌توان در مورد عملکرد آن‌ها قضاوت کرد. از آنجایی که NFTها بسیار جدید هستند، ممکن است ارزش سرمایه‌گذاری با مبالغ کم را داشته باشند تا به‌عنوان یک راه جدید سرمایه‌گذاری آن را امتحان کنید».
به‌عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری در NFT تصمیمی بسیار شخصی محسوب می‌شود. اگر سرمایه‌ای دارید، ممکن است ارزش بررسی کردن را داشته باشد، به‌خصوص اگر یک قطعه هنری برایتان ارزش و مفهوم خاصی داشته باشد.
اما به‌خاطر داشته باشید، ارزش یک NFT توسط پیشنهاداتی که خریداران دیگر ثبت می‌کنند تعیین می‌شود. بنابراین، در دنیای NFT، تقاضا به‌جای شاخص‌های بنیادی، فنی یا اقتصادی که معمولا بر قیمت سهام تاثیر می‌گذارد و حداقل به‌طور کلی مبنای تقاضای سرمایه‌گذاران را تشکیل می‌دهد، قیمت آثار را هدایت می‌کند.
همه اینها به این معنی است که با خرید هر NFT این احتمال وجود دارد که در آینده آن را به قیمت پایین‌تری بفروشید. حتی در یک سناریوی بدتر، اگر کسی آن NFT را نخواهد ممکن است اصلا نتوانید آن را مجددا بفروشید!
NFTها همچنین درست مانند زمانی که سهام را با سود می‌فروشید، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند. با این حال، از آنجایی که به‌عنوان کالای کلکسیونی در نظر گرفته می‌شوند، ممکن است نرخ سود سرمایه درازمدت ترجیحی سهام را دریافت نکنند و حتی ممکن است با نرخ مالیات کلکسیونی بالاتری مشمول مالیات شوند. البته IRS (سازمان خدمات درآمد داخلی آمریکا) هنوز حکم مشخصی را از نظر مالیاتی برای نحوه فروش NFT یا خرید آن‌ها صادر نکرده است.
به‌خاطر داشته باشید، ارزهای رمزگذاری‌شده مورد استفاده برای خرید NFT نیز ممکن است مشمول مالیات شوند. اگر ارزش این ارزها نسبت به زمان خرید شما افزایش یافته باشد، احتمالا باید مالیات بپردازید. به‌همین دلیل قبل از اضافه کردن NFT به سبد خریدتان، بهتر است با افراد متخصص این حوزه مشورت کنید.
همان‌طور که گفته شد، به NFTها نیز مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری نزدیک شوید. بنابراین، احتیاط‌های لازم برای فعالیت در بازار NFT چیست؟ تحقیقات خود را انجام دهید، خطرات را درک کنید و تمام سرمایه خود را بر روی این موضوع سرمایه‌گذاری نکنید. همچنین می‌توانید برای سرمایه‌گذاری‌های جدید بر روی حوزه‌های دیگری تحقیق کنید. برای مثال می‌توانید تحقیق کنید که ترید چیست و چطور می‌توانید در این بازار فعالیت داشته باشید. بازار ترید ارزهای دیجیتال و فارکس سابقه بیش‌تری دارند و می‌توانید با اطمینان بیش‌تری در آن‌ها فعالیت کنید.
