آیا تا به حال فکر کردهاید که چرا برخی نتایج در گوگل همراه با ستاره، قیمت محصول یا تصاویر جذاب نمایش داده میشوند؟ راز این نمایش متمایز در استفاده از نشانهگذاریهای استاندارد است. برای اینکه در نتایج بهتر دیده شوید، باید با زبان موتورهای جستجو صحبت کنید و اینجاست که کد اسکیما اهمیت پیدا میکند. این کدها به گوگل کمک میکنند تا ماهیت دقیق محتوای شما را درک کرده و آن را به شکل غنیتری (اصطلاحا Rich Snippet) به کاربران نشان دهد. استفاده صحیح از کد اسکیما علاوهبر جذابتر کردن ظاهر نتایج شما، میتواند نرخ کلیک (CTR) سایت را نیز بهطور چشمگیری افزایش دهد.
اسکیما (Schema Markup) چیست و چه کاربردی دارد؟
در پاسخ به سوال کد اسکیما چیست، باید بگوییم که اسکیما (Schema Markup) مجموعهای از کدهای نشانهگذاری استاندارد است که در کدهای HTML سایت قرار میگیرند. هدف اصلی این کدها این است که به موتورهای جستجو کمک کنند تا محتوای صفحات را نه فقط بهصورت کلمات، بلکه بهصورت مفاهیم درک و تفسیر کنند. این زبان مشترک که در وبسایت Schema.org مستند شده، نتیجه همکاری بزرگترین موتورهای جستجو مانند گوگل، بینگ و یاهو است.
شاید بپرسید جایگاه این ابزار در فرآیند بهینهسازی کجاست؟ برای درک بهتر، باید به پایههای این حوزه برگردیم. اگر بدانید سئو چیست، حتما اطلاع دارید که یکی از ارکان اصلی آن، تسهیل درک محتوا برای رباتهای خزنده محسوب میشود. کد اسکیما دقیقا همین نقش را ایفا میکند؛ یعنی بهعنوان یک مترجم هوشمند عمل کرده و دادههای متنی ساده را به دادههای ساختاریافته تبدیل میکند تا گوگل دقیقا بداند هر بخش از صفحه شما مربوط به یک محصول، یک مقاله، یک رویداد یا یک شخص است.
اسکیما در سئو چیست؟
بسیاری از مدیران سایت میپرسند که دقیقا نقش اسکیما در سئو چیست و آیا استفاده از آن مستقیما رتبه سایت را بالا میبرد؟ واقعیت این است که استفاده از کد اسکیما به خودی خود یک فاکتور مستقیم رتبهبندی (مانند بکلینک یا سرعت سایت) محسوب نمیشود، اما تاثیر غیرمستقیم و بسیار زیادی بر موفقیت سئو دارد.
زمانی که از این نشانهگذاریها استفاده میکنید، نتایج سایت شما در صفحه جستجوی گوگل به شکل جذابتری نمایش داده میشود که به آن ریچ اسنیپت (Rich Snippet) میگویند. نمایش ستارههای امتیازدهی، قیمت محصول، تصویر شاخص ویدئو یا سوالات متداول در زیر لینک سایت شما، باعث جلب توجه کاربران میشود.
این تمایز ظاهری نرخ کلیک را بهشدت افزایش میدهد و افزایش نرخ کلیک، سیگنال مثبتی به گوگل ارسال میکند که در نهایت، به بهبود جایگاه شما در نتایج کمک خواهد کرد.
معرفی انواع اسکیما
دنیای دادههای ساختاریافته بسیار وسیع است و صدها مدل مختلف در وبسایت Schema.org ثبت شده. اما در مبحث آموزش اسکیما، شناخت دقیق چند نوع پرکاربرد که بیشترین تاثیر را بر نرخ کلیک و ظاهر نتایج دارند، برای هر متخصص سئو یا مدیر سایتی اهمیت دارد. انتخاب مدل مناسب از بین انواع اسکیما به گوگل کمک میکند تا ماهیت دقیق صفحه شما را درک کند.
مهمترین انواع اسکیما عبارتاند از:
- اسکیما محصول: این نوع نشانهگذاری برای فروشگاههای اینترنتی بسیار اهمیت دارد. با استفاده از آن، اطلاعاتی حیاتی نظیر قیمت لحظهای، وضعیت موجودی انبار و امتیاز محصول به شکل ستاره مستقیما در صفحه نتایج جستجو نمایش داده میشود. به این ترتیب کاربر قبل از ورود به سایت، اطلاعات کلیدی را میبیند و با اطمینان بیشتری کلیک میکند.
- اسکیما مقاله: برای وبلاگها و سایتهای خبری، استفاده از این اسکیما حیاتی است. این کد به گوگل کمک میکند تا تیتر، تصویر شاخص و تاریخ انتشار را بهتر تشخیص دهد. همچنین داشتن این نوع کد اسکیما برای قرارگیری در بخش Top Stories گوگل، الزامی است.
- اسکیما کسبوکارهای محلی: اگر یک مغازه فیزیکی یا شرکت خدماتی دارید، این اسکیما برای سایت شما بسیار کاربردی است. با این کد، اطلاعاتی مثل آدرس دقیق، ساعات کاری، شماره تماس و حتی منوی خدمات، به شکلی منسجم به گوگل معرفی میشود و شانس نمایش شما در نتایج جستجوی محلی (مانند جستجوهای «نزدیک من») و گوگل مپ به شدت افزایش مییابد.
- اسکیما سوالات متداول: یکی از جذابترین انواع نشانهگذاری که فضای زیادی از صفحه نتایج را اشغال میکند، اسکیما سوالات متداول است. با پیادهسازی این مورد، پرسشوپاسخهای کلیدی صفحه شما بهصورت آکاردئونی زیر لینک سایت در گوگل نمایش داده میشوند. این کار نهتنها توجه کاربر را جلب میکند، بلکه باعث میشود رقبای شما در نتایج پایینتر رانده شوند.
- اسکیما نقد و بررسی: این اسکیما مجموع امتیازات و نظرات کاربران را به گوگل نشان میدهد. تجربه نشان داده که صفحاتی که دارای ستاره هستند، حتی اگر در رتبه دوم یا سوم باشند، کلیک بیشتری نسبت به رتبه اول بدون ستاره دریافت میکنند.
- اسکیما سازمان: این کد برای برندسازی استفاده میشود و اطلاعات کلی شرکت شامل لوگو، آدرس شبکههای اجتماعی و راههای ارتباطی را برای نمایش در Knowledge Graph گوگل ساختاردهی میکند.
روشهای افزودن اسکیما
برای پیادهسازی کد اسکیما در سایت، حتما نیازی نیست برنامهنویس حرفهای باشید. بسته به سیستم مدیریت محتوا (CMS) و سطح دانش فنی شما، ۴ روش اصلی برای افزودن اسکیما وجود دارد:
- استفاده از افزونههای سئو: اگر از وردپرس استفاده میکنید، سادهترین مسیر، استفاده از ابزارهای آماده است. افزونههای قدرتمندی مانند RankMath یا Yoast SEO بخش عمده فرآیند تولید کد اسکیما را بهصورت اتوماتیک انجام میدهند. این افزونهها بر اساس نوع محتوایی که منتشر میکنید (مقاله، محصول یا ویدئو)، کدهای لازم را در پسزمینه ایجاد میکنند و نیازی به دانش کدنویسی ندارند.
- ابزار Google Structured Data Markup Helper: در این ابزار رایگان، شما آدرس صفحه مورد نظر را وارد میکنید و سپس با ماوس روی بخشهای مختلف متن (مثل عنوان، قیمت یا نویسنده) کلیک کرده و آنها را تگگذاری میکنید. در نهایت، ابزار یک قطعه کد آماده به شما تحویل میدهد که باید آن را در هدر سایت خود کپی کنید. این روش اگرچه ساده است، اما برای سایتهای بزرگ با صفحات زیاد، کمی زمانبر خواهد بود.
- گوگل تگ منیجر: با این روش، میتوان بدون نیاز به دسترسی مستقیم به کدهای قالب سایت و بدون دخالت توسعهدهنده، کدهای اسکیما را مدیریت کرد. شما میتوانید کد JSON-LD تولیدشده را بهعنوان یک تگ جدید در GTM تعریف کنید تا در صفحات خاصی فعال شود. این روش کنترل بالایی به شما میدهد و کدهای سایت را شلوغ نمیکند.
- کدنویسی دستی: حرفهایترین و دقیقترین روش، نوشتن دستی کدهاست. گوگل فرمت JSON-LD را به فرمتهای قدیمیتر (مثل Microdata) ترجیح میدهد. در این روش، کد اسکیما توسط برنامهنویس یا با کمک ابزارهای آنلاین تولید شده و درون تگ <script> در بخش <head> یا <body> صفحه قرار میگیرد. مزیت بزرگ این روش، انعطافپذیری کامل و امکان سفارشیسازی جزئیات دقیق برای موتورهای جستجو است.
نحوه تست کدهای اسکیما
پس از اینکه کدهای مورد نظر را تولید کردید و در سایت قرار دادید، بسیار مهم است که پیش از ایندکس شدن مجدد توسط گوگل، از صحت عملکرد آنها مطمئن شوید. وجود خطا در کد اسکیما باعث نادیده گرفتن نشانهگذاریهای شما توسط گوگل میشود. برای این کار، دو ابزار حیاتی وجود دارد که هر مدیر سایتی باید نحوه کار با آنها را بداند.
ابزار Google Rich Results Test
این ابزار رسمی گوگل است و دقیقا به شما نشان میدهد که آیا کد شما شرایط لازم برای نمایش بهصورت ریچ اسنیپت در جستجوی گوگل را دارد یا خیر. کافی است آدرس صفحه یا تکه کد خود را در آن وارد کنید تا خطاهای احتمالی و هشدارها را ببینید.
ابزار Schema Markup Validator
این ابزار (که قبلا با نام Google Structured Data Testing Tool شناخته میشد و اکنون توسط Schema.org اداره میشود) رویکردی فنیتر دارد. ابزار Schema Markup Validator محدود به قوانین گوگل نیست و درستی ساختار تمام انواع اسکیما را بررسی میکند. اگر از اسکیمایی استفاده کردهاید که گوگل هنوز از آن پشتیبانی گرافیکی نمیکند اما میخواهید مطمئن شوید که سینتکس کد درست است، این ابزار بهترین گزینه بهشمار میرود. این روش برای برنامهنویسان جهت پیدا کردن خطاهای ریز کدنویسی بسیار کارآمد است.
جمع بندی
در این مقاله توضیح دادیم که کد اسکیما چیست و چگونه بهعنوان پلی میان محتوای سایت و درک موتورهای جستجو عمل میکند. همانطور که اشاره شد، اگرچه اسکیما یک فاکتور مستقیم برای رتبهبندی نیست، اما با ایجاد ریچ اسنیپتهای جذاب، نمایش ستاره و اطلاعات تکمیلی در نتایج جستجو، نرخ کلیک سایت را بهشکل چشمگیری افزایش میدهد.
در حوزه سئو، استفاده صحیح از انواع اسکیما به یک ضرورت برای متمایز شدن از رقبا تبدیل شده است. با استفاده از روشهای معرفیشده و ابزارهای تست، میتوانید زبان سایت خود را برای گوگل شفافتر کنید و با جذب ترافیک هدفمندتر، جایگاه خود را در نتایج گوگل ارتقا دهید.
سوالات متداول
کد اسکیما چیست؟
اسکیما مجموعهای از کدهای نشانهگذاری استاندارد است که به کدهای HTML سایت اضافه میشود تا موتورهای جستجو بتوانند ماهیت و مفهوم محتوا (مانند محصول، مقاله یا رویداد) را دقیقتر درک کرده و آن را بهصورت نتایج غنی نمایش دهند.
چگونه میتوانم درستی کدهای اسکیما را بررسی کنم؟
برای اطمینان از صحت کدها، بهترین راه استفاده از ابزار رایگان Google Rich Results Test است. فقط باید لینک صفحه یا کد مربوطه را در آن وارد کنید تا گوگل وضعیت سلامت کد و پیشنمایش نحوه نمایش آن در نتایج را به شما نشان دهد.
آیا لازم است برای همهی صفحات سایت از اسکیما استفاده کنم؟
خیر، نیازی به استفاده در تمام صفحات نیست. کد اسکیما باید در صفحاتی استفاده شود که حاوی اطلاعات خاصی هستند؛ مانند صفحات محصول، مقالات بلاگ، صفحه درباره ما (برای اسکیما سازمان) یا صفحات دارای نقد و بررسی.







